Διαταραχές της Προσωπικότητας (Παρανοειδής Διαταραχή)

Γενικά χαρακτηριστικά

• Οι Διαταραχές της Προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από άκαμπτες και δυσπροσαρμοστικές απαντήσεις στο στρες.

• Εξαιτίας της ύπαρξης Διαταραχής της Προσωπικότητας επηρεάζεται όλη η ζωή του ατόμου - ιδιαίτερα οί σχέσεις του - με αποτέλεσμα σημαντική αναπηρία στις τρεις βασικές διαστάσεις της ζωής - αγάπη, εργασία, διασκέδαση.

• Συχνά το άτομο αποδίδει τα προβλήματα του στο περιβάλλον κι όχι στον εαυτό του.

• Συνήθως το άτομο δεν είναι ψυχωτικό. Αν επισυμβεί ψύχωση συνήθως είναι της μορφής της Βραχείας Ψυχωτικής Διαταραχής, της Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής Με Ψυχωτικά Στοιχεία ή με μορφή παροδικών ψυχωτικών συμπτωμάτων.

• Συχνά τα άτομα με Διαταραχή της Προσωπικότητας δεν έχουν ή δυσκολεύονται ν' αποκτήσουν εναισθησία στα δυσπροσαρμοστικά σχήματα της συμπεριφοράς τους, οπότε δύσκολα προσέρχονται για θεραπεία και δύσκολα επίσης θεραπεύονται.

• Πολλές επιπλοκές συνοδεύουν τις Διαταραχές της Προσωπικότητας. Οί πιο κοινές είναι: κατάθλιψη, αυτοκτονία, βία και αντικοινωνική συμπεριφορά, παροδικά ψυχωτικά συμπτώματα, βραχέα ψυχωτικά επεισόδια, κατάχρηση ουσιών.

ΠΑΡΑΝΟΕΙΔΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

Κλινικά χαρακτηριστικά

Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η έντονη δυσπιστία και καχυποψία προς τους άλλους ανθρώπους, οπότε τα κίνητρα των πράξεων τους ερμηνεύονται ως κακόβουλα.

Διαγνωστικά κριτήρια

(1) υποπτεύεται χωρίς επαρκή βάση ότι οί άλλοι το εκμεταλλεύονται, το βλάπτουν ή το εξαπατούν

(2) ασχολείται επίμονα με αδικαιολόγητες αμφιβολίες για την πίστη ή την αξιοπιστία φίλων ή συνεργατών

(3) είναι απρόθυμο να εμπιστευθεί προσωπικά του θέματα σε άλλους, από αδικαιολόγητο φόβο ότι οί πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν κακόβουλα εναντίον του

(4) διαβάζει κρυμμένα μειωτικά ή απειλητικά μηνύματα σε καλοήθεις παρατηρήσεις ή γεγονότα

(5) κρατά επίμονα κακία, δηλ. δεν συγχωρεί προσβολές, τραυματισμούς ή υποτιμήσεις

(6) αντιλαμβάνεται επιθέσεις κατά του χαρακτήρα ή της φήμης του που δεν είναι εμφανείς στους άλλους και γρήγορα αντιδρά με θυμό ή αντεπιτίθεται

(7) έχει επανειλημμένες υποψίες, χωρίς λόγο, σχετικά με την πίστη του (της) συζύγου ή του σεξουαλικού συντρόφου

Θεραπεία

Τα άτομα με Παρανοειδή Διαταραχή της Προσωπικότητας σπάνια αναζητούν θεραπεία, πιθανότατα λόγω της έντονης καχυποψίας και δυσπιστίας τους, που περιλαμβάνει φυσικά και τους θεραπευτές. 

Ίσως η καλύτερη προσέγγιση με αυτούς τους ασθενείς είναι η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, κατά την οποία ο θεραπευτής ακούει υπομονετικά τις κατηγόριες και τα παράπονα τους, ενώ ταυτόχρονα είναι προσεκτικός ώστε να είναι ανοιχτός, ειλικρινής και να δείχνει σεβασμό απέναντι τους. Καλό, επίσης, είναι να μην είναι υπερβολικά θερμός (γιατί μπορεί να παρεξηγηθεί λόγω της καχυποψίας τους).

Όταν διασφαλισθεί ότι εγκαταστάθηκε καλή θεραπευτική επαφή και σχέση, τότε ο θεραπευτής μπορεί ν' αρχίσει να προτείνει εναλλακτικές ερμηνείες για τις παρερμηνείες του ασθενή. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, χρήσιμο είναι να μπορέσει να δείξει ο θεραπευτής στον ασθενή (σ' ένα πλαίσιο ψυχαναλυτικό - γνωστικό- προσωποκεντρικό, κ.λ.π) ότι η απειλή από τον έξω κόσμο, που τόσο περιορίζει τη ζωή του, προέρχεται από την προβολή του δικού του εσωτερικού κόσμου και βασίζεται σε μια βαθύτερη αίσθηση αδυναμίας του.

 Η ομαδική ψυχοθεραπεία συνήθως δεν ενδείκνυται, γιατί τα άτομα με αυτή τη διαταραχή εύκολα παρερμηνεύουν το κάθε τι που λέγεται.

 Η χρήση αντιψυχωτικών φαρμάκων δεν έχει μελετηθεί.

Πηγή:www.google/Διαταραχές Προσωπικότητας.