Η θυσία των γονιών για τα παιδιά ή των παιδιών απ’ τους γονείς;

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει μητέρες να λένε «Έγινα θυσία για τα παιδιά μου, έφαγα τα νιάτα μου για να μεγαλώσω, να τα σπουδάσω, κ.λ.π» κι εμείς αναρωτιόμαστε αν πράγματι είναι έτσι ή απλά συμφωνούμε ότι, οι γονείς και δη η μητέρα, κάνει θυσίες για τα παιδιά της. 

 

Ποια είναι όμως η αλήθεια ή που κρύβεται η υποκρισία;

Άκουσα κάποτε μια απλή γυναίκα του χωριού, που είχε τέσσερα παιδιά,που τα μεγάλωσε με άπειρες δυσκολίες,(δούλευε μεροκάματο σε ξένες δουλειές, με προβλήματα υγείας του άνδρα της και του ενός παιδιού της, κ.λ.π) να λέει πολύ φυσικά σε μια γυναίκα «σπουδαγμένη» που κατείχε τίτλους και θέση, και ‘’κλαίγονταν’’ ότι δεν αντέχει με τα δύο παιδιά της και ότι θυσιάζεται μέχρι και τώρα να τα αναθρέψει: «Τι να σου πω κορίτσι μου, εγώ δεν έχω κάνει θυσίες για τα παιδιά μου, γιατί αυτά είναι όλη μου η ζωή…». 

Λόγια που μου έχουν μείνει στην καρδιά και με βοηθούν μέχρι σήμερα, σαν πυξίδα, στο μεγάλωμα των δικών μου παιδιών.

 

Αυτά τα λόγια της μάνας που όσο απλά κι αυτονόητα ακούγονται, συγκινούν πάντα γιατί μας φανερώνουν αυτό που κρύβεται πίσω απ’ τις λέξεις: την ευθύνη και την ανιδιοτελή Αγάπη άνευ όρων. 

Μια αγάπη , που άνθισε και απλώθηκε και στις ψυχές των παιδιών της, μέσα από δύσκολες καταστάσεις και διαρκή αγώνα (γνωρίζω προσωπικά την πορεία της οικογένειάς της).

            Σε ερώτηση της σπουδαγμένης κυρίας αν έχει βαρυγκωμήσει με τις τόσες δυσκολίες που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει η απάντησή της ήταν ότι κάποιες φορές έχει λιποψυχήσει αλλά αμέσως νοιώθει ξανά δυνατή που έχει τα παιδιά της. 

    Και μάλιστα με δάκρυα στα μάτια συμπλήρωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της δύναμης της, οφείλεται στις προτροπές των δύο μεγάλων γιών της, που όταν την βλέπουν να έχει «βαρύνει» τις λένε: "Βρε μάνα εσύ έχεις περάσει τόσες μπόρες και στάθηκες παλληκάρι, τώρα θα το βάλεις κάτω;"

Το πόσο υπέροχη επένδυση είναι τα παιδιά μας, το έχετε σκεφτεί ποτέ; Μα θα μου πείτε, οι γονείς ότι κάνουν για τα παιδιά τους το κάνουν. 

Γι’ αυτά πασχίζουν, να τους προσφέρουν την καλλίτερη μόρφωση για να είναι οπλισμένα με γνώσεις και δεξιότητες στο στίβο της ζωής, να τους δημιουργήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να έχουν μια άνετη, από οικονομικής απόψεως ζωή, να τους βοηθήσουν (όσο μπορούν και εάν διαθέτουν) σε υλικό επίπεδο, δίδοντάς τους π.χ. ένα σπίτι, χρήματα, κ.λ.π και γενικά να τα βλέπουν ευτυχισμένα και χαρούμενα. Πολύ σωστά όλα αυτά.

 Θα ήθελα όμως να θέσω ένα ερώτημα. «Αυτά μόνο φτάνουν, για να είναι τα παιδιά μας ευτυχισμένα; Μήπως χρειάζονται κάτι πιο σημαντικό από τις στείρες γνώσεις- για να βρουν μια καλή δουλειά- και τα υλικά αγαθά;».

Τα παιδιά αυτό που πραγματικά χρειάζονται είναι να βιώσουν πρωταρχικά την Αγάπη άνευ όρων και τη πειθαρχία. Αυτά είναι τα «δώρα» που μπορούν να προσφέρουν οι γονείς για να είναι τα παιδιά τους υγιή και ευτυχισμένα.

Όλα τα άλλα έπονται. Η Παιδεία, ως απαραίτητη συνθήκη για την ευημερία του ατόμου, πρέπει να συνδυάζεται με ψυχική καλλιέργεια για να μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα. 

 Και βεβαίως όλη αυτή η προσπάθεια των γονέων, θα πρέπει να είναι σιωπηλή, χωρίς αναφορές κάθε τόσο στο παιδί, του τύπου: «Κοίτα τι κάνουμε για σένα, προσπάθησε να μην μας απογοητεύσεις» ή «Είσαι τόσο αχάριστος/η, που δεν εκτιμάς τη θυσία που κάνουν οι γονείς σου!», ή «Τελικά είσαι τόσο τούβλο, που ντρέπομαι που είσαι παιδί μου» και άλλες τόσες «φανταστικές» εκφράσεις, που αντί να κινητοποιούν το παιδί για δημιουργία, φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα.

Το «μυστικό» που δεν το έχουν ενστερνιστεί πολλοί γονείς ή δεν τους το μετέδωσαν οι δικοί τους γονείς, είναι ότι η προσφορά στα παιδιά μας δεν γίνεται από υποχρέωση ή για λόγους σκοπιμότητας (π.χ. τα παιδιά μου λόγω της κοινωνικής μας θέσης, πρέπει να τελειώσουν Πανεπιστήμιο, κ.λ.π) αλλά από αγνή Αγάπη χωρίς υστεροβουλίες και ανταπόδοση. Και κάτι ακόμη που παρέλειψα να αναφέρω. Επ’ ουδενί τα παιδιά χρειάζονται τιμωρία. Η Αγάπη άνευ όρων και η πειθαρχία αρκούν.

Και ν’ αναφέρουμε και ένα άλλο «μυστικό». Όταν στα παιδιά δείχνουμε εμπιστοσύνη και τα αφήνουμε να αυτενεργούν (αγαπημένη έκφραση του πατέρα μου) και να παίρνουν πρωτοβουλίες, να είναι δηλ. ο εαυτός τους, τα καταφέρνουν περίφημα. Με την ενίσχυση και την καθοδήγηση (όταν γίνεται με λεπτότητα κι ευαισθησία) των μεγάλων, τα «μικρά» μας, μπορούν να κάνουν θαύματα. Δοκιμάστε το και δεν θα το μετανιώσετε ποτέ.

Ας δούμε τώρα σε τι κατέληξαν οι ερευνητές από μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Oυάσινγκτον σε οικογένειες, όπου αναλύθηκε προσεκτικά και κατ’ επανάληψη στη διάρκεια τεσσάρων ετών η αλληλεπίδραση μεταξύ γονιών και παιδιών.

 Σύμφωνα με την έρευνα υπάρχουν τρεις αρκετά κοινοί τύποι «συναισθηματικά ακατάλληλων» γονιών:

• Οι αδιάφοροι, αυτοί δηλ. που αγνοούν εντελώς τα συναισθήματα, αντιμετωπίζουν τις κάθε είδους συναισθηματικές εκρήξεις των παιδιών τους ως μπελά που πρέπει να τον υπομείνουν, ώσπου να περάσει, και δεν κάνουν την παραμικρή προσπάθεια να πλησιάσουν το παιδί τους ή να του δείξουν άλλους τρόπους να χειρίζεται τα συναισθήματά του.

• Οι υπερβολικά παραχωρητικοί, που θεωρούν θεμιτό κάθε συναισθηματικό ξέσπασμα του παιδιού και δεν κρίνουν απαραίτητο να του δείξουν άλλους τρόπους αντίδρασης, ενώ προσπαθούν πολύ συχνά, προκειμένου να μην «το κακοκαρδίσουν», να απαλύνουν τις αντιδράσεις του με δωροδοκίες και παζάρια («Έλα, σταμάτα, θα σου πάρω παγωτό»).

 • Οι υπερβολικά αυστηροί, αυτοί δηλ. που αντιδρούν βρίζοντας και τιμωρώντας, απαγορεύουν σχεδόν κάθε συναισθηματική εκδήλωση και οργίζονται με τα πρώτα σημάδια εκνευρισμού, δυσαρέσκειας, θυμού του παιδιού τους.

Δυστυχώς υπάρχει και μία άλλη κατηγορία γονιών,(δεν αναφέρεται στην έρευνα), οι υπερπροστατευτικοί γονείς, οι οποίοι έχουν ίσως κοινά στοιχεία με τους παραχωρητικούς γονείς και σίγουρα δεν στηρίζουν τη συναισθηματική ωρίμανση των παιδιών τους. 

Oι υπερπροστατευτικοί γονείς είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν το παιδί τους ως σωματικά και συναισθηματικά ανάπηρο και προσπαθούν να το προστατέψουν από οτιδήποτε θα μπορούσε -κατά τη γνώμη τους- να το βλάψει ή να το πληγώσει.

Για να το πετύχουν αυτό, προσπαθούν να ασκούν μονίμως έλεγχο πάνω στη ζωή του, αποφεύγουν «κακοτοπιές» και δυσάρεστες καταστάσεις «για να μη στενοχωρηθεί», «τα κουκουλώνουν» στις αντιπαραθέσεις του με τους άλλους και δεν του αφήνουν ευκαιρίες να μάθει από τις αρνητικές εμπειρίες και τα λάθη του, και γενικά «σκέφτονται πριν από αυτό γι’ αυτό».

Kάτι άλλο που παρατηρήθηκε επίσης είναι ότι οι γονείς γενικά συζητούν για τα συναισθήματα περισσότερο με τις κόρες παρά με τους γιους και περιμένουν από αυτές να εκφράζονται λεκτικά, αλλά και να είναι πιο δεκτικές στα συναισθήματα των άλλων. 

 Γενικά φαίνεται ότι οι γονείς φροντίζουν περισσότερο τη συναισθηματική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση των κοριτσιών παρά των αγοριών. Αυτό ίσως να εξηγεί κατά κάποιο τρόπο το ότι οι γυναίκες είναι συνήθως αυτές που παραπονιούνται ότι οι άντρες είναι συναισθηματικά ανώριμοι.

Oι υπερπροστατευτικοί γονείς αντιμετωπίζουν το παιδί ως σωματικά και συναισθηματικά ανάπηρο.

Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα, τα παιδιά των «συναισθηματικά ακατάλληλων» γονιών είχαν -μεγαλώνοντας- πιο συχνά έντονα ξεσπάσματα, δεν μπορούσαν να χειριστούν τα συναισθήματά τους, στενοχωριόταν συχνότερα και εκδήλωναν λιγότερη τρυφερότητα και περισσότερη επιθετικότητα απέναντι στα μέλη της οικογένειάς τους και τους φίλους τους.

 Αν πιο συχνά να συγκεντρωθούν -είτε μέσα στην τάξη είτε στο σπίτι- και γενικά οι επιδόσεις τους δεν ήταν τόσο καλές. Aν και δεν μπορούμε να το ξέρουμε με βεβαιότητα, είναι όμως πιθανό τα ίδια να ισχύουν και για τα παιδιά των υπερπροστατευτικών γονιών.

Bέβαια, στην πορεία της ενηλικίωσης, οι άνθρωποι αποκτούν ούτως ή άλλως μεγαλύτερο αυτοέλεγχο, κι έτσι πολλά έντονα συναισθηματικά ξεσπάσματα της παιδικής ηλικίας σταματούν ή περιορίζονται, ενώ πολλά από τα «δύσκολα» παιδιά ηρεμούνgeetha.mil.gr/el/ και γίνονται καθ’ όλα ενταγμένοι ενήλικοι.

Όμως, η έλλειψη συναισθηματικής παιδείας και ωριμότητας είναι πολύ πιθανόν να τους εμποδίζει σε πολλούς τομείς της ζωής τους, να δυσκολεύει τις σχέσεις τους και να μην τους επιτρέπει να νιώθουν πληρότητα και ικανοποίηση με αυτά που κάνουν, ακόμη και αν τα έχουν επιλέξει.

Και κάτι ακόμη βασικό για την υπερπροστατευτικότητα. Έχετε αναρωτηθεί με τι μοιάζει;

Μπορεί να μην το αναφέρει η βιβλιογραφία, αλλά να είστε σίγουροι ότι είναι μια μορφή κακοποίησης. Κατά τα άλλα, όλοι μας ως γονείς, φροντίζουμε για την ευημερία των παιδιών μας!!!.

 Σε λίγες ημέρες θα γιορτάσουμε τη γέννηση του Θεανθρώπου και προετοιμαζόμαστε ποικιλοτρόπως για την μεγάλο αυτό γεγονός.

Μέσα σε όλες τις ετοιμασίες, ας μην παραβλέψουμε και τη δική μας αναγέννηση, φροντίζοντας να χαιρετήσουμε ότι «κακό» μέχρι τώρα, μας συντρόφευε στις σχέσεις μας, με τα παιδιά μας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα, με τους άλλους, με τον εαυτό μας. 

 Το νόημα των Χριστουγέννων, ας γίνει η αρχή για μια πραγματική εσωτερική αναγέννηση που θα φέρει, το φως, τη γαλήνη , την πληρότητα και την ομορφιά. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι, πραγματική ομορφιά, είναι η ικανότητα να αγαπάμε και να μοιραζόμαστε πράγματα που φέρνουν ευτυχία.!

Καλά Χριστούγεννα και ευτυχές το νέον έτος 2016 !!!

Να είστε υγιείς, αισιόδοξοι και εμπνευσμένοι!!!

Πηγές:

www.google/Γονείς και Παιδιά 

- Daniel Goleman, Emotional Intelligence, Bentham Books, 1995 - στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα» με τίτλο «Η Συναισθηματική Νοημοσύνη- γιατί το E.Q είναι πιο σημαντικό από το I.Q;».,1998.