Τελευταία Άρθρα

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Μοναξιά ή Μοναχικότητα; Εσείς πως αισθάνεστε μες στην παρέα;


 Κάθε άνθρωπος από τη στιγμή που αρχίζει να έχει την αίσθηση του «εαυτού», νοιώθει την ανάγκη να είναι σε επαφή με άλλους ανθρώπους. 
 
Με τα πρώτα πρόσωπα που επικοινωνεί είναι αυτά των γονέων- με προεξέχουσα μορφή της μητέρας(τροφού)- και δευτερευόντως των άλλων πλησιέστερων προσώπων όπως των αδελφιών, του παππού, της γιαγιάς, κ.λ.π.
 
Αργότερα στη παιδική του ηλικία έχει την ανάγκη να συναλλάσεται με άλλα παιδιά της ηλικίας του, όπου μέσω αυτής της συνύπαρξης, αναπτύσσεται ο τρόπος που αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει το περιβάλλον και διευρύνεται η κοινωνικότητά του. 

Παίζει με τ’άλλα παιδιά,μαθαίνει να μοιράζεται πράγματα μαζί τους, διεκδικεί αυτά που νοιώθει ότι του ανήκουν (σχεδόν όλα) και γενικά επικοινωνεί και εκφράζει τα συναισθήματά του.


Κατά την εφηβεία απομακρύνεται από το γονεϊκό περιβάλλον και συνταυτίζεται με τους συνομιλήκους του. Έχει την ανάγκη να ανήκει σε «ομάδα», υιοθετεί τρόπους συμπεριφοράς και στάσης αυτής και προσκολλάται στα μέλη της (ομάδας), συμμετέχοντας σε κοινές δραστηριότητες με κύριο σκοπό να αναδεικνύεται η προσωπικότητά του και να προβάλλεται το «Εγώ» του.

Τέλος στην ενήλικη ζωή του οι παρέες κατά κάποιο τρόπο συγκεκριμενοποιούνται, γίνονται πιο κλειστές και καταλήγουν σε μια σταθερή ομάδα κι αυτό που αναζητείται είναι η αίσθηση της σιγουριάς και της εμπιστοσύνης στα πρόσωπα που απαρτίζουν αυτήν την ομάδα (παρέα), όπου όλοι νοιάζονται ο ένας για τον άλλον, είναι πάντα πρόθυμοι να συμπαρασταθούν και να συντρέξουν εάν έχει ανάγκη κάποιος/ια, είναι πάντα μαζί, περνούν μαζί τις γιορτές, διακοπές, κ.λ.π. Μοιράζονται μεταξύ τους προβλήματα και χαρές, προσωπικές και επαγγελματικές επιτυχίες και αποτυχίες, ενώ το τελευταίο πράγμα που τους απασχολεί είναι η μοναξιά.


Με το χρόνο όλοι αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικοί είναι οι καλοί φίλοι και πόσο πολύ συνεισφέρουν στη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας και ευεξίας. Όλοι έχουμε υπόψιν μας το γνωστό τραγούδι που ερμηνεύει η Χ. Αλεξίου: «Εγώ δεν θέλω γιατρικά γιατί έχω φίλους…». 

Για το πόση αλήθεια κρύβει αυτή η φράση, μπορεί ο καθένας/μια να το αντιληφθεί, αναλογιζόμενος/η, περιστατικά και δύσκολες καταστάσεις στη ζωή του, που είχε γύρω του καλούς και πιστούς φίλους. 
 
Tο να έχει κανείς λοιπόν καλούς φίλους είναι ένα από τα πιο σημαντικά και ευχάριστα πράγματα στη ζωή του.

Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι επιθυμούν και επιδιώκουν να έχουν καταρχήν έναν ερωτικό σύντροφο,πλην όμως, πολλοί νέοι άντρες και γυναίκες παραμένουν ανύπαντροι με λιγότερο ή περισσότερο σταθερούς δεσμούς, οι οποίοι συχνά δεν καταλήγουν καν σε γάμο. 


Oι φίλοι αποτελούν στα χρόνια αυτά το σταθερό κοινωνικό ιστό των ανθρώπων αυτών, μαζί με τους συγγενείς και την ευρύτερη οικογένεια, η οποία όμως τις τελευταίες δεκαετίες έχει συρρικνωθεί και δεν είναι πια το μοναδικό και το κυριότερο «καταφύγιο» για τα μέλη της. 

Oι φίλοι λοιπόν και οι παρέες έχουν να καλύψουν προσδοκίες και ανάγκες, μεγάλο μέρος των οποίων επωμίζονταν παλιότερα οι σύζυγοι, η οικογένεια, οι συγγενείς.

Εκτός από την κοινή διασκέδαση, τις εξόδους, τη συμπαράσταση στις χαρές και στις αναποδιές, οι παρέες πρέπει να καλύψουν και την καθημερινή ανάγκη για κοινωνική συμμετοχή των νέων ανθρώπων που ζουν μόνοι τους ή ζουν με τους γονείς τους, αλλά θέλουν να έχουν την προσωπική τους ζωή ανεξάρτητα απ’ αυτούς.


Οι παρέες είναι αυτές που δίνουν την αίσθηση ότι ένας άνθρωπος «ανήκει» κάπου, διαφορετικά θεωρείται μοναχικός, ιδιαίτερος, ελαφροΐσκιωτος, κ.λ.π. 

Οι γονείς και τ’ αδέλφια δεν αρκούν για να έχει κάποιος ταυτότητα, έχει ανάγκη για φιλική συντροφιά, αλλά και να μην ξεχωρίζει, να μην είναι «εκτός» του φυσιολογικού κοινωνικού πλαισίου. Αυτοί οι λόγοι είναι που κάνουν τους ανθρώπους να αποζητούν να είναι οπωσδήποτε μέλη μίας παρέας. Aυτό θα μπορούσαμε από ψυχολογικής απόψεως να πούμε ότι είναι και το πιο υγιές.
 
Oι φίλοι δεν αυξάνουν μόνο το αίσθημα χαράς και ικανοποίησης που έχει κανείς από τη ζωή του, συνεισφέροντας πολύ στη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας, αλλά κάνουν καλό και στην υγεία: οι φιλικές σχέσεις, όπως έχει αποδειχτεί, εμποδίζουν σε εποχές κρίσεων και άγχους το ανοσοποιητικό σύστημα να αποδυναμωθεί, έχουν αντικαταθλιπτική επίδραση που μπορεί να συγκριθεί με αυτή των ψυχοφαρμάκων (και χωρίς παρενέργειες), επισπεύδουν την ανάρρωση μετά από αρρώστιες και εγχειρήσεις, αυξάνουν τις πιθανότητες να θεραπευτεί κανείς από κάποια κακοήθεια ή έμφραγμα και οδηγούν γενικά σε αύξηση του ορίου ζωής
Η παρέα εγγυάται πάντα ότι δεν θα αισθανόμαστε μοναξιά;

Ωραία όλα αυτά, αλλά πόσο η συμμετοχή σε παρέες αποτελεί εγγύηση κατά της μοναξιάς; Eίναι όλες οι παρέες τόσο ευεργετικές; Αισθάνονται πάντα όλοι όσοι βρίσκονται σε μία παρέα ότι τους προστατεύει και τους αποδέχεται και ότι δεν είναι μόνοι; Παίρνουν απ’ αυτήν όσα χρειάζονται για να αισθάνονται πλήρης και ικανοποιημένοι ακόμη και όταν είναι μόνοι σ’ ένα προσωπικό τους χώρο; 
 
Είναι γεγονός πως αν ρίξουμε μία πιο προσεκτική ματιά, τα πράγματα στις παρέες δεν είναι πάντα τόσο συντροφικά και τόσο χαρούμενα όσο φαίνονται. Ή τουλάχιστον δεν είναι έτσι για όλους όσοι βρίσκονται μέσα σ’ αυτές. H συμμετοχή σε παρέες δεν αποτελεί εγγύηση ότι έχει κανείς καλούς συντρόφους, ότι δεν είναι μόνος, ότι έχει πραγματικό στήριγμα σε στιγμές ανάγκης.


Πώς εξηγείται αυτό; Πώς μπορεί να είναι κανείς μόνος όταν περιστοιχίζεται από ένα σωρό ανθρώπους και κάνει παρέα μαζί τους; Για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί μία παρέα, πρέπει να την εξετάσουμε από πολλές οπτικές. Υπάρχει από τη μία μεριά η παρέα, η ομάδα, το σύνολο των ανθρώπων που την απαρτίζουν και η οποία έχει τη δική της δυναμική. 


O καθένας απ’ αυτούς με τον τρόπο του την επηρεάζει, ταυτόχρονα όμως επηρεάζεται και απ’ αυτήν και από το πνεύμα που επικρατεί μέσα σ’ αυτήν. Aυτό που είναι «βολικό», ευχάριστο σε μία παρέα είναι το ότι προσφέρει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν, όσοι ανήκουν σ’ αυτή, να έχουν έναν «εύκολο» τρόπο επικοινωνίας, χωρίς να χρειάζεται να αποκαλύψουν πολλά από τον εαυτό τους, να ανοιχτούν πολύ ή να έρθουν πολύ κοντά με τους άλλους. Σε μία παρέα πάντα «κάτι συμβαίνει», χωρίς να χρειάζεται να συνεισφέρουν όλοι ιδιαίτερα. 


Μπορεί κανείς με σχετικά μικρή προσωπική πρωτοβουλία να έχει την αίσθηση ότι ανήκει κάπου, ότι είναι ενταγμένος σε μία ομάδα, πράγμα επιθυμητό και απαραίτητο για τους περισσοτέρους. Εύκολα δημιουργείται ατμόσφαιρα κεφιού και διασκέδασης που είναι άλλοτε αληθινή και μεταδοτική, άλλοτε όμως κρύβει αμηχανία και νευρικότητα που κανείς δεν τολμά να ομολογήσει. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε αρκετές παρέες, ιδιαίτερα νέων ανθρώπων, υπάρχει μία άγραφη συμφωνία που λέει ότι «είμαστε μαζί κυρίως για να περνάμε πάντα καλά, να έχουμε κέφι και να το δείχνουμε».΄


Εδώ θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τη διαφορά της μοναξιάς από τη μοναχικότητα. Ο άνθρωπος που νοιώθει μοναξιά υποφέρει επειδή δεν νιώθει σημαντικός.

Σε μία παρέα το κάθε άτομο,έχει τη δική του προσωπικότητα, τις ανάγκες, τις προσδοκίες, τα βιώματά του. Δεν είναι όλοι το ίδιο πρόθυμοι και έτοιμοι να ανοιχτούν για να δημιουργήσουν περισσότερο κοντινές σχέσεις.
 
Για πολλούς ανθρώπους όμως είναι δύσκολο να κάνουν σταθερές κοντινές φιλίες, να αποκαλύψουν πιο κρυμμένα κομμάτια του εαυτού τους, να φανούν αδύναμοι και ευαίσθητοι.


Oι παρέες μπορεί να είναι το ιδανικότερο καταφύγιο για ανθρώπους που δεν αντέχουν να είναι μόνοι με τον εαυτό τους, αλλά δεν αντέχουν και τη μεγάλη εγγύτητα στις σχέσεις. Για τους ανθρώπους αυτούς μπορεί το συναίσθημα της μοναξιάς να είναι πολύ οδυνηρό και η παρέα να προσφέρει έστω και παροδικά την (ψευδ-)αίσθηση ότι δεν είναι μόνοι. Δυστυχώς, όμως, η μοναξιά πονάει και δεν είναι εύκολο να ξεγελαστεί.

Απ’ την άλλη ένας μοναχικός άνθρωπος επιλέγει, επειδή έτσι νιώθει καλύτερα, να ζει μόνος ή με λίγους ανθρώπους γύρω του, να μη συμμετέχει σε πολλές κοινωνικές δραστηριότητες, να παραμένει στο δικό του χώρο. 


Περνάει καλά με τον εαυτό του ή με τις λίγες σχέσεις που έχει και δεν αισθάνεται να του λείπει τίποτε.
 
Ένας άνθρωπος μόνος, όμως, υποφέρει γιατί ζει μία ελλειμματική κατάσταση. Tου λείπουν η αφοσίωση, η αγάπη και η ζεστασιά, αλλά κυρίως του λείπει το πολύτιμο συναίσθημα ότι υπάρχει κάποιος στον κόσμο για τον οποίο είναι σημαντικός. Tα χρειάζεται όλα αυτά, αλλά δεν ξέρει πώς να τα πάρει από αυτούς που έχει δίπλα του.

 
Όποιος είναι μόνος, και δεν έχει τρόπους να πλησιάσει τους άλλους, αργά ή γρήγορα θα αισθανθεί μόνος και ανάμεσα στους άλλους και στην πιο χαρούμενη παρέα και στο πιο κεφάτο σύναξη. Aυτή τη μοναξιά την έχει καταρχήν μέσα του και τον εμποδίζει να νιώσει κοντά σε κάποιον άλλον.


Ποιοι άνθρωποι νιώθουν τη μεγαλύτερη μοναξιά;

H έλλειψη αυτοεκτίμησης και η ανασφάλεια χτίζει γύρω από τους ανθρώπους ένα τείχος.

Γιατί όμως υπάρχουν άνθρωποι που δυσκολεύονται τόσο να ξεπεράσουν τη μοναξιά τους και να έρθουν πραγματικά κοντά στους άλλους; H μοναξιά δεν είναι ένα συναίσθημα με το οποίο γεννιόμαστε. Αντίθετα, οι άνθρωποι είναι κατεξοχήν «κοινωνικά ζώα»(Αριστοτέλης)


Το συναίσθημα αυτό δημιουργείται, «χτίζεται» σιγά-σιγά από την παιδική ηλικία. Πώς γίνεται αυτό; H βασικότερη προϋπόθεση για να μπορεί ένας άνθρωπος μεγαλώνοντας να δημιουργήσει σχέσεις που θα τον κάνουν να νιώθει συντροφικότητα είναι η αγάπη άνευ όρων, η αφοσίωση, η θετική αναγνώριση και η αποδοχή που δέχεται από τους γονείς. 


Μόνο αν αυτή η πρώτη και σημαντικότατη σχέση του παράσχει ασφάλεια και εμπιστοσύνη, θα είναι ικανός/η να αισθανθεί το ίδιο ασφαλής και στις μελλοντικές του σχέσεις.

Πάνω σ’ αυτήν το αίσθημα εμπιστοσύνης χτίζονται η εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του (αυτοεικόνα) και η αυτοεκτίμηση. 
 
Καθώς μεγαλώνει ένα παιδί, είναι απαραίτητο να νιώσει ότι το προσέχουν και το αγαπούν γι’ αυτό που είναι. Ένα παιδί που μεγαλώνει με την αίσθηση ότι θα το αγαπούσαν περισσότερο αν ήταν πιο καλό, πιο όμορφο, πιο έξυπνο, πιο ικανό δύσκολα θα αισθανθεί σίγουρο για τον εαυτό του και θα πιστέψει στην αξία του.
 
Αυτή η έλλειψη αυτοεκτίμησης δημιουργεί μία διπλή δυσκολία: δυσκολεύεται κανείς να νιώσει καλά όταν είναι μόνος του, αλλά δυσκολεύεται επίσης να αποκτήσει φίλους και να νιώσει καλά μαζί τους.


H έλλειψη αυτοεκτίμησης λοιπόν και η προσωπική ανασφάλεια φαίνεται πως είναι που κάνει τους ανθρώπους, να μην προσπαθούν να έρθουν πιο κοντά στους άλλους, να μη δείχνουν στην παρέα πώς νιώθουν και να μη διεκδικούν για τον εαυτό τους περισσότερη προσοχή και κατανόηση. 


Οχυρώνονται μέσα στη χαλαρή ατμόσφαιρα των σχέσεων της παρέας και παγιδεύονται, χτίζοντας γύρω τους ένα τείχος, που κάνει και τους άλλους να μην μπορούν να τους πλησιάσουν. Παίρνουν έτσι την επιβεβαίωση: «Τελικά κανείς δεν με πλησιάζει, άρα δεν έχω κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτούς, άρα πράγματι δεν αξίζω». Αυτό στην Ψυχολογία αναφέρεται και ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία».
 
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, από τον οποίο είναι δύσκολο να βγουν.

 
Γίνεται φανερό λοιπόν πως, όταν κάποιος/ια αισθάνεται μόνος/η μέσα σε μία παρέα, τις περισσότερες φορές δεν είναι μόνο το κλίμα της παρέας που φταίει. Τις πιο πολλές φορές ευθύνεται και η δική του/της δυσκολία να δημιουργήσει ουσιαστικές σχέσεις μέσα σ’ αυτήν, να κάνει την παρέα αυτή δική του/της, γιατί διαφορετικά έχει την επιλογή να την αφήσει.

 
Και σαφώς και πάλι θέμα επιλογής είναι, ν’ αντισταθεί στην αίσθηση της ελαττωματικότητας που νοιώθει και να κάνει την υπέρβαση, αρχίζοντας ν’ αποδέχεται και ν’ αγαπάει τον εαυτό του/της. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα αισθάνεται καλά μέσα σε οποιαδήποτε παρέα και θα βιώνει την αξία της ύπαρξής του, σε όλο το μεγαλείο της.

Να είστε πάντα υγιείς, χαρούμενοι και αισιόδοξοι!!!


Πηγή:www.google/Μοναξιά και Μοναχικότητα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου