Απομυθοποιώντας τη ψυχοθεραπεία- Πως την αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι; (Μέρος 4ο)

 

Συνεχίζουμε με τις σκέψεις που κάνουν οι άνθρωποι όταν αναφέρονται στη ψυχοθεραπεία:

 

«…Αυτό που ρωτάνε οι ψυχολόγοι είναι τι έγινε στο παρελθόν… Λες κι εγώ δε ξέρω ότι φταίνε όλα αυτά που βίωσα παιδί… »

Είναι γεγονός ότι η βασική θεωρία της ψυχανάλυσης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη διερεύνηση της παιδικής ηλικίας. 

Κάπως έτσι έχουν εκλάβει τη ψυχοθεραπεία και πολλοί άνθρωποι και για να λέμε και «του στραβού το δίκιο»,(ας μου επιτραπεί αυτή η έκφραση) πώς να μην επικρατεί αυτή η αντίληψη, αφού έτσι προβάλλεται, στις περισσότερες των περιπτώσεων, στα ΜΜΕ, στον κινηματογράφο, κ.λ.π. 

Έχει παρέλθει ο χρόνος που η εστίαση των ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων, περιορίζονταν στα βιώματα της παιδικής ηλικίας.

 Τα σύγχρονα μοντέλα ψυχοθεραπείας εστιάζουν κυρίως στο «εδώ και τώρα», στο παρόν και χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα τεχνικών για να προσφέρουν άμεση ανακούφιση σε τωρινά συμπτώματα.

Οι πληροφορίες από το παρελθόν, χρησιμοποιούνται για να εξερευνήσουμε κατά πόσο τα βιώματα της παιδικής ηλικίας έχουν συμβάλλει στην εμφάνιση των σημερινών δυσκολιών του πελάτη. Με αυτό τον τρόπο, αποκτά επίγνωση για τις αιτίες των πράξεών του. 

 

Είναι γεγονός ότι αν καταφέρουμε να δώσουμε απαντήσεις στα «γιατί» της συμπεριφοράς του πελάτη, δε λύνει αυτόματα το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στο παρόν. Ωστόσο, η αναμόχλευση του παρελθόντος, μας αποκαλύπτει το πώς μάθαμε να αντιδρούμε, η γνώση των οποίων αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία νέων και αποτελεσματικότερων τρόπων διαχείρισης των συναισθηματικών δυσκολιών. 

 

Σύμφωνα με τον Moreno, εκπρόσωπο της Ψυχοδραματικής προσέγγισης, η ψυχοθεραπεία, βοηθάει τον αναλυόμενο να: «ανακαλύψει νέους τρόπους αντίδρασης σε παλιά προβλήματα, και επαρκείς τρόπους αντίδρασης για να διαχειρίζεται νέες καταστάσεις.»

 

Στόχος της ψυχοθεραπείας λοιπόν είναι να απελευθερωθούμε από τα φαντάσματα του παρελθόντος, να αποδεχτούμε αυτά που έγιναν συγχωρώντας τον εαυτό μας που επιτρέψαμε να βιώσει το πόνο και τους άλλους που μας τον προξένησαν, να κοιτάξουμε τα πράγματα με νέα διευρυμένη οπτική, και να επικεντρωθούμε στους στόχους και τις προτεραιότητές μας, ατενίζοντας το μέλλον, με αγάπη, αισιοδοξία και ευγνωμοσύνη.

Σ’ αυτό το σημείο επιτυγχάνεται η υπέρβαση, μ’ αυτόν τον τρόπο βιώνουμε δημιουργικά την αλλαγή.

«…Ότι κακό ήταν να γίνει, έγινε… Γιατί να ταλαιπωρούμαι σε χρόνο και να ξοδεύω χρήματα…. αφού δεν πρόκειται τώρα ν’ αλλάξει τίποτε… αλλά ούτε κι εγώ μπορώ ν’ αλλάξω….» 

 

 Ο άνθρωπος είναι ένας ζωντανός οργανισμός που χαρακτηρίζεται, από υψηλή νοητική (γενετική) και συναισθηματική νοημοσύνη (επίκτητη), δημιουργικότητα, προσαρμοστικότητα, και άλλες ποικίλες δυνατότητες που τον βοηθούν να επιβιώνει στις αντιξοότητες της ζωής.

Οι αρνητικές εμπειρίες, τα βιώματα και οι αναμνήσεις που κουβαλάμε από το παρελθόν μας δημιουργούν βαθιά παγιωμένες πεποιθήσεις σχετικά με τον εαυτό, τον κόσμο και το μέλλον, συνθέτοντας κάποια «σενάρια ζωής» (Berne-Συναλλακτική Ανάλυση) από τα οποία φαντάζει σχεδόν αδύνατο κάποιος να παρεκκλίνει.

 

Παρ’ όλα αυτά όλες τις συναισθηματικές μας πληγές μπορούμε να τις γιατρέψουμε, αν αναδυθούν και έρθουν στην επιφάνεια, αυτές οι έμφυτες δυνάμεις που όλοι κατέχουμε, αλλά για διαφόρους λόγους για τον καθένα δεν έχουν εμφανιστεί. 

 

Αυτές οι δυνάμεις είναι που μας κάνουν υπερβατικά όντα, αυτές είναι που υποστηρίξουν τη θέληση μας να αλλάξουμε σκέψεις, ερμηνείες και συμπεριφορές. 

 

Ο καθένας μας μπορεί να βιώσει τη χαρά της αλλαγής, αρκεί να πιστεύει στις δυνατότητές του, να προσπαθεί και να δίνει χρόνο στον εαυτό του. 

 

Οι αλλαγές μπορεί να γίνουν, αλλά χρειάζεται να έχουμε επιμονή και υπομονή. Και σαφώς μια και αναφερόμαστε στη ψυχοθεραπεία να πιστεύει στη δύναμή της, που στη ουσία την αποκτά από τη σύγκλιση (σύμπραξη) δύο άλλων δυνάμεων, απ’ τη μια του θεραπευτή κι απ’ την άλλη του ίδιου του θεραπευόμενου.

«Τι να την κάνω την ψυχοθεραπεία… χαμένος χρόνος… τα φάρμακα μια χαρά είναι ….και αισθάνεσαι καλλίτερα και κερδίζεις χρόνο!!»

 

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω όλα τα πράγματα για να γίνουν χρειάζεται χρόνος. Έτσι και για να λύσουμε προβλήματα που μας τυραννούνε χρόνια, απαιτεί χρονοβόρα και επίπονη δουλειά. 

 

Επιπλέον είναι αλήθεια ότι σε σοβαρές ψυχικές διαταραχές (βαριάς μορφής νευρώσεις, ψυχώσεις, κ.λ.π), η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών είναι απαραίτητη για να φτάσει το άτομο σε ένα κανονικό επίπεδο λειτουργικότητας, για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε οποιουδήποτε μορφής ψυχοθεραπεία.

 

Σαφώς και τα φάρμακα ανακουφίζουν από τα συμπτώματα μιας κρίσης, αλλά όμως δεν μπορούν να εξαλείψουν τις πραγματικές αιτίες της. 

Αντιμετωπίζουν το πρόβλημα επιφανειακά, το κουκουλώνουν κατά μια έννοια. Έτσι, τη διάρκεια των αποτελεσμάτων από τη θεραπεία μέσω φαρμάκων, δεν μπορούμε να την υπολογίσουμε, όταν σταματήσει η χορήγηση αυτών.

Εάν θέλουμε όμως να διερευνήσουμε σε βάθος τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων μας απαιτείται χρόνος, γιατί η ψυχοθεραπεία εκτυλίσσεται αργά, τα αποτελέσματά της δεν φαίνονται αμέσως - το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε στην αρχή είναι ποιοτικές αλλαγές- αλλά είναι αυτή που μας διευρύνει την οπτική μας, μας βοηθάει να εμβαθύνουμε στην αυτογνωσία μας, μας χαρίζει την αλλαγή στον τρόπο σκέψης και ερμηνείας των διαφόρων καταστάσεων, γεγονότων ή προσώπων, μας φωλιάζει την αμφισβήτηση (αμφιβολία) των βαθιά θεμελιωμένων πεποιθήσεων μας (στερεότυπα, προκαταλήψεις, σχήματα, κ.λ.π), που κατά ένα μεγάλο μέρος αποτελούν και την πηγή των δυσκολιών που συναντάμε στο δρόμο μας και του πόνου που βιώνουμε όταν νοιώθουμε ότι δεν μπορούμε να τις ξεπεράσουμε.

Είναι κατά κάποιο τρόπο ο αόρατος εσωτερικός μας άγγελος και σύμβουλος που μας δείχνει νέους δρόμους και ορίζοντες που αν τους ακολουθήσουμε θα βιώσουμε την πληρότητα και τη γαλήνη της ψυχής που τόσο επιθυμούσαμε αλλά δεν μπορούσαμε να βρούμε. 

 

Αναγνωρίζω ότι  πολλοί από εμάς, που δεν έχουν διαβεί το κατώφλι της προσωπικής ανάπτυξης (ψυχοθεραπεία) και δεν γνωρίζουν τι αναδύεται μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο, θα αμφισβητήσουν ή θα χλευάσουν πολλά από τα γραφόμενα, διαβάζοντας αυτό το άρθρο. 

Και οι δύο στάσεις θεμιτές. Ειδικά για την πρώτη όμως, θεωρώ ότι πολύ σωστά κάνουν και αμφισβητούν. Αυτό όμως όχι για να απορρίψουν (απ’ τη στιγμή που δεν το γνωρίζουν) αλλά για να διερευνήσουν, να ψάξουν και να δοκιμάσουν και τότε θα έχουν τη γνώση που χρειάζονται, τότε θα αποκτήσουν την βεβαιότητα. 

Που να δοκιμάσουν; Μα που αλλού, στον ίδιο τους τον εαυτό. Ξεκινώντας πάντα από τον εαυτό μας, μπορούμε να είμαστε σίγουροι, ότι οτιδήποτε έχουμε ακούσει ή διαβάσει, κ.λ.π, ισχύει.

Αρκεί να είμαστε ανοικτοί στις εμπειρίες, αρκεί αμφισβητώντας, να μη διστάζουμε να περπατήσουμε σε νέα μονοπάτια. Έτσι γινόμαστε όλο και περισσότερο οι δυνατότητές μας.

Να θυμόμαστε ότι: «Όταν ξεκινάμε με βεβαιότητες καταλήγουμε σε αμφιβολίες, ενώ όταν ξεκινάμε με αμφιβολίες καταλήγουμε σε βεβαιότητες». 

Σαφώς και η δεύτερη προσέγγιση είναι και η πιο δημιουργική. Το να ερευνούμε είναι ότι καλλίτερο. Το να δεχόμαστε ιδέες, καταστάσεις, γεγονότα, κ.λ.π χωρίς επεξεργασία, συνήθως αποβαίνει καταστροφικό και επώδυνο. Και η απόκτηση της γνώσης, απαιτεί υπομονή, επιμονή, πείσμα και χρόνο. 

Θα κλείσω με αυτό που μου έλεγε ο πατέρας μου όταν ήμουν μικρός και με έβαζε να λύνω ασκήσεις μαθηματικών, κάθε φορά και πιο δύσκολες: «Ο χρόνος που σπαταλάμε για να λύσουμε ένα πρόβλημα για τον εαυτό μας… είναι τελικά…. ο κερδισμένος χρόνος μας!!».

Να είστε πάντα υγιείς, αισιόδοξοι και εμπνευσμένοι!!

        Πηγή: www. Google / Ψυχοθεραπεία και Ανάδυση.