Στο 3ο μέρος της αναφοράς μας στην Ψυχοθεραπεία και πιο συγκεκριμένα στην απομυθοποίηση αυτής, (για να το συνδέσουμε με το 1ο και 2ο μέρος, αναφερθήκαμε στο ρόλο του θεραπευτή και στην άσκηση της ψυχοθεραπείας που περιβάλλονται από ένα πλέγμα μυστηρίου και μύθων).
Θα συνεχίσουμε με τις αντιλήψεις των ανθρώπων και την αντίστασή τους τόσο στη διερεύνηση των αιτιών που προκαλούν εσωτερικές συγκρούσεις όσο και στην προοπτική αλλαγής της οπτικής τους κατά την αντιμετώπιση των δυσκολιών που συναντούν στο δρόμο τους ή των προβλημάτων που έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι.
Οι άνθρωποι συνήθως θεωρούν ότι υπεύθυνοι για τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις εσωτερικές συγκρούσεις, δεν είναι ποτέ οι ίδιοι, αλλά οι άλλοι ή τα γεγονότα. Μέγα λάθος.
Για ότι μας συμβαίνει εμείς οι ίδιοι τα έχουμε δημιουργήσει ή τα προκαλέσαμε και σαφώς μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να τα επιλύσουμε ή να τα διορθώσουμε. (Βλέπε άρθρο: «Γιατί αρρωσταίνουν οι άνθρωποι»).
Είναι μάταιο να αναμένουμε από τους άλλους να πάρουν την ευθύνη της ζωής μας. Απ’ τη μια δεν θα το κάνουν γιατί απλά δεν μπορούν (η πεποίθηση ότι ο άλλος γνωρίζει και μπορεί καλλίτερα από μας, είναι μια ψευδαίσθηση, μια πλάνη), απ’ την άλλη τους εκχωρούμε τέτοια δικαιώματα και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να μεγεθύνουμε την ευαλωτότητα και τη θλίψη μας, πιστοποιώντας πρωτίστως στον εαυτό μας και μετά στους άλλους, ότι αυτό που επιθυμούμε είναι να παραδώσουμε τη δύναμή μας και να δραπετεύσουμε απ’ την ελευθερία μας.
Μπορεί κανείς στ’ αλήθεια να ζει και να αναπνέει μέσω άλλων;
Κάποια στιγμή θα «πνιγεί» απ’ την ασάφεια και την απουσία του εαυτού του, απ’ τη ζωή.
Ας
δούμε όμως κι άλλες αντιλήψεις των ανθρώπων
για τη ψυχοθεραπεία:
«Η ψυχοθεραπεία επειδή είναι πολύ ακριβή, ο ψυχολόγος είναι υποχρεωμένος να μου βρει και τις λύσεις που αναζητώ!»
Το έργο ενός
ψυχοθεραπευτή δεν είναι να δώσει κάποιες
έτοιμες λύσεις και να πει στον θεραπευόμενο
τι να κάνει,(γιατί απλούστατα δεν ξέρει
κανείς παρά μόνο ο ίδιος ο άνθρωπος που
βιώνει μια κατάσταση), αλλά να τον
βοηθήσει να βελτιώσει κάποιες αδυναμίες
του, να επεξεργαστούν μαζί τις σκέψεις
και τα συναισθήματα που αναφύονται, δεν
κατευθύνει αλλά μαζί βρίσκουν εναλλακτικά
μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει ο
θεραπευόμενος για να βρει την καλλίτερη
γι’ αυτόν λύση και γενικά να είναι «μαζί
μ’ αυτόν»
στο θεραπευτικό τους ταξίδι αλλά όχι
«γι’
αυτόν».
Είναι αλήθεια ότι
ο «πελάτης»
(έτσι αναφέρεται στην Προσωποκεντρική
προσέγγιση ο θεραπευόμενος) αυτό που
αναζητά σε συνειδητό ή ασυνείδητο
επίπεδο, είναι ο θεραπευτής να κάνει
γι’ αυτόν ότι δεν μπορεί να κάνει ο
ίδιος.(νοιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει
τίποτε λόγω της ευαλωτότητάς του και
της αίσθησης της αναξιότητάς του - αυτό
ίσως να πηγάζει από την παιδική του
ηλικία και να προήλθε από έναν κακοποιητικό
ή υπερπροστατευτικό γονέα).
Σκεφτείτε, αν ο
θεραπευτής λειτουργήσει στη σχέση, ως
αυθεντία
που ξέρει τι πρέπει να κάνει ο πελάτης,
που του δίνει συμβουλές και τον κατευθύνει
στο να κάνει συγκεκριμένες ενέργειες,
αυτομάτως από θεραπευτής γίνεται
κλέφτης.
Κάτι κλέβει απ’ τον πελάτη.
Και αυτό που του κλέβει είναι η δύναμή
του. Έρχεται στη ψυχοθεραπεία ο πελάτης
νοιώθοντας αδύναμος και ανεπαρκής ν’
αντιμετωπίζει καταστάσεις και αν
λειτουργήσει ο θεραπευτής ως σωτήρας,
«είμαι
εδώ για σένα»
το μόνο που θα καταφέρει είναι να κάνει
τον άνθρωπο πιο εξαρτημένο και αδύναμο.
Και σαφώς δεν είναι αυτός ο στόχος μιας
θεραπευτικής συνάντησης.
Ο θεραπευτής οφείλει
να ξεκαθαρίσει με διαπροσωπικό
τρόπο
θέτοντας σαφή
όρια, ότι
δεν είναι το υποκατάστατο του άλλοτε
γονέα του πελάτη, που θα τον καθοδηγήσει
και θα του επιβάλλει τη θέση του για τα
θέματα που τον απασχολούν, αλλά θα
επιδιώξει να χτιστεί μια σχέση ισότιμη
που να στηρίζεται στον σεβασμό, στην
αποδοχή άνευ όρων, στην ενσυναίσθηση
και στην αυτονομία.
Θα είναι εκεί με
τον πελάτη –εν ίδει συνοδοιπόρου-
για να τον υποστηρίξει και να τον
ενθαρρύνει να βρει τους στόχους, που
αρμόζουν όμως στο σχέδιο ζωής του πελάτη
βοηθώντας τον να βγουν «κομμάτια»
του πραγματικού του εαυτού, για να μπορεί
να σταθεί στα πόδια του και να ανακαλύψει
καινούργιους, δημιουργικούς και ώριμους
τρόπους για να πάρει τον έλεγχο της ζωής
στα χέρια του.
Στα πλαίσια της
ψυχοθεραπείας τα δύο πρόσωπα κάνουν
μια συμμαχία.
Αυτό που χρειάζεται όμως είναι ο πελάτης
να θέλει να συνεργαστεί με τον θεραπευτή
για να επιτευχθεί ο κοινός
στόχος,
που είναι η προσωπική του ανάπτυξη.
Ότι γίνεται μέσα
στη θεραπεία ο πελάτης δεν είναι ένας
παθητικός δέκτης των όσων λέει ή κάνει
ο θεραπευτής, αλλά συμμετέχει ενεργά
στη διαδικασία της εσωτερικής του
αναζήτησης, είναι συνυπεύθυνος για την
πορεία της θεραπείας, -μοιραζόμενος
εξίσου την ευθύνη και εκπαιδεύεται κατά
μια έννοια, για να αναλάβει την ευθύνη
της ζωής του παίρνοντας αποφάσεις με
υπευθυνότητα και ελευθερία- είναι τέλος
συν-δημιουργός, σε ότι όμορφο και
απελευθερωτικό αποτέλεσμα προκύψει.
Γιατί είναι αλήθεια, ότι μόνο πολύτιμα
και όμορφα «δώρα»
προσφέρει η ψυχοθεραπεία.
«…Εγώ δεν θέλω γιατρικά γιατί έχω φίλους ….Τι να τον κάνω τον ψυχολόγο;»
Είναι πολύ σημαντικό
οι άνθρωποι να έχουν δίπλα τους την
οικογένειά τους και καλούς φίλους για
να μοιράζονται τις σκέψεις και τους
προβληματισμούς τους. Αυτό δημιουργεί
μια αίσθηση ασφάλειας και εσωτερικής
δύναμης.
Έρχονται όμως
στιγμές που νοιώθουμε πως δεν μπορούμε
να διαχειριστούμε από μόνοι μας κάποιες
καταστάσεις, αλλά μας είναι και δύσκολο
να τις μοιραστούμε με τους άλλους, είτε
γιατί εμπλέκονται προσωπικά σε αυτά
που βιώνουμε, είτε επειδή όσο κι αν
προσπάθησαν δεν είχε αποτέλεσμα και σε
κάποιες περιπτώσεις δημιουργήθηκαν κι
άλλα προβλήματα!
Η θέση του θεραπευτή
που πηγάζει από το ρόλο του, δεν είναι
να εμπλακεί συναισθηματικά με τον
πελάτη, αλλά να διατηρήσει κάποια
απόσταση από το πρόβλημα, γιατί έτσι
μόνο θα μπορέσει να έχει μια αντικειμενική
οπτική γι’ αυτό που παρουσιάζει ο
πελάτης και με αποδοχή και σεβασμό στα
συναισθήματά του, να τον βοηθήσει, να
εξερευνήσει την ουσιαστική πηγή των
προβλημάτων του.
Η εκπαίδευσή του
μεταξύ των άλλων, έγκειται και στην
ικανότητα ν’ ακούει τους ανθρώπους με
τρόπο διαφορετικό απ’ ότι τον ακούν οι
φίλοι τους ή η οικογένειά τους.
Στα πλαίσια της
επικοινωνίας, η έννοια της ενεργητικής
ακρόασης
είναι η ικανότητα να ακούει κάποιος/α
(δέκτης) πίσω από τις λέξεις και να
συνεργάζεται μαζί με τον άλλον (πομπός)
για να μπορεί να εμβαθύνει περισσότερο
στο θέμα που τον απασχολεί, ενώ ταυτόχρονα
προσφέρει την αίσθηση ότι ο πομπός
(πελάτης) εισακούγεται σε ένα πλαίσιο
ενσυναίσθησης, αποδοχής και ειλικρινούς
ενδιαφέροντος, από το δέκτη (θεραπευτής).
Με απλά λόγια, το
να σε ακούει κάποιος σημαίνει κάτι
παραπάνω από το να κάθεται σιωπηλός.
Αυτή τη μορφή επικοινωνίας, βιώνει
κάποιος μέσα στα θεραπευτικά πλαίσια.
Πέραν των παραπάνω, ο θεραπευτής παρέχει ένα πλαίσιο ασφάλειας και εμπιστοσύνης για να μπορέσει ο ίδιος ο πελάτης να βρει τις απαντήσεις σε προβλήματα που τον απασχολούν, απελευθερωμένος από το φόβο ότι ο θεραπευτής θα τον απορρίψει (κρίνει) ή θα του επιβάλλει το δικό του τρόπο σκέψης.
Αυτές είναι βασικές αρχές της θεραπευτικής διαδικασίας, που υπερβαίνουν τους τρόπους επικοινωνίας στο πλαίσιο των οικογενειακών ή κοινωνικών σχέσεων.
Συνεχίζεται…..
Να
είστε πάντα υγιείς, αισιόδοξοι και
εμπνευσμένοι!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου