Διαζύγιο: Μια επώδυνη διαδικασία για τα παιδιά

Το σενάριο που συνθέτουμε στο μυαλό μας, όταν επιλέγουμε να δεσμευτούμε με ένα άλλο πρόσωπο, για όλη μας τη ζωή(;), έχει σαν κατάληξη, το τέλος των παραμυθιών, που μας έμαθαν από παιδιά, δηλ. «Έζησαν αυτοί καλά…. κι εμείς καλλίτερα….».

          Δυστυχώς, η πραγματικότητα κάποιες φορές απέχει από αυτό το ιδανικό σενάριο. Ολοένα και περισσότεροι γάμοι καταλήγουν σε διαζύγιο για να δώσουν τέλος σε μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών αρμονικής συμβίωσης.

Η φυγή από την επώδυνη εμπειρία της μακροχρόνιας κρίσης που πλήττει ένα γάμο φαντάζει ως η λιγότερο κακή λύση μιας συνύπαρξης στην οποία έχει διαταραχτεί η εμπιστοσύνη και ο αμοιβαίος σεβασμός και κυριαρχείται από συναισθηματική αποξένωση και μοναξιά.

Ωστόσο, όταν στη διαδικασία του χωρισμού εμπλέκονται παιδιά, τα πράγματα γίνονται περισσότερο σύνθετα, γιατί στην περίπτωση αυτή, το διαζύγιο αποτελεί μια απειλή στη δομή του οικογενειακού συστήματος.

Οι αντιδράσεις των παιδιών στη φάση του διαζυγίου ποικίλουν καθώς εξαρτώνται από: το φύλο, την ηλικία και το επίπεδο ωριμότητας, την ποιότητα της σχέσης που έχει το παιδί με τους γονείς του και το βαθμό ευαισθησίας που δείχνουν οι ίδιοι στις ανάγκες του, αλλά και την ένταση των συγκρούσεων που βίωσε μέσα στην οικογένεια.

Ποιες μπορεί να είναι οι αντιδράσεις των παιδιών, που βιώνουν το χωρισμό των γονιών τους;

Ας δούμε ενδεικτικά, τι βιώνουν τα παιδιά:

Άρνηση: Διαστρέβλωση της πραγματικότητας και πίστη ότι πρόκειται απλά για μια σύγκρουση που θα ξεπεραστεί και όλα θα είναι όπως και πριν.

Θυμός: Έκφραση θυμού απέναντι στο γονέα που θεωρούν υπεύθυνο για την υπάρχουσα κατάσταση ή επιθετική συμπεριφορά σε συνομηλίκους, πτώση στις σχολικές επιδόσεις ή έντονες καταθλιπτικές τάσεις, όταν ο θυμός δεν εξωτερικεύεται. 

Συνήθως χρειάζονται δυο με τρία χρόνια, για να προσαρμοστεί το παιδί στη νέα πραγματικότητα του διαζυγίου (ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του και την υποστήριξη που παίρνει από το περιβάλλον του κι από τους γονείς του).

Φόβος εγκατάλειψης: Έντονο άγχος για τις επιπτώσεις του διαζυγίου και φόβος ότι δεν τους παρέχεται πια το ασφαλές πλαίσιο της οικογένειας στο οποίο μπορούν να βρουν φροντίδα και υποστήριξη.

Ενοχή: Πολύ συχνά τα παιδιά νιώθουν υπεύθυνα για το χωρισμό των γονιών τους, ιδιαίτερα όταν οι καυγάδες γίνονται μπροστά τους ή αφορούν συμπεριφορές τους.

Υπερβολική υπευθυνότητα: Στην προσπάθειά τους να υποστηρίξουν το γονέα που είναι πιο αδύναμος, παραμελούν τις ανάγκες τους και παίρνουν το ρόλο του «κηδεμόνα» για το γονέα που νιώθουν ότι χρειάζεται φροντίδα.

Κατάθλιψη: Τάσεις απομόνωσης, διαταραχές διατροφής και ύπνου, απώλεια ενέργειας, θλίψη και έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες από τις οποίες αντλούσαν ευχαρίστηση. 

Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι, μπορεί να παραιτούνται από το ρόλο τους ως σύζυγοι, αλλά ο γονεϊκός ρόλος διαρκεί για πάντα. Παρά, λοιπόν, τις μεταξύ τους διαμάχες, θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους  στις ανάγκες των παιδιών τους.

Είναι καλύτερα για τα παιδιά να ενημερώνονται και από τους δυο γονείς μαζί για το επικείμενο διαζύγιο, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος να ακούν δυο διαφορετικές εκδοχές της ίδιας ιστορίας. 

Θα πρέπει να διευκρινιστούν οι λόγοι του διαζυγίου και οι γονείς να είναι έτοιμοι να απαντήσουν σε οποιεσδήποτε απορίες σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχει ο χωρισμός στην καθημερινότητά τους.

Είναι πολύ σημαντικό να επιβεβαιώσουμε στα παιδιά ότι δεν είναι τα ίδια υπεύθυνα για το γάμο που διαλύεται.

Είναι καλό να διατηρηθεί η ίδια συνέπεια στο συνηθισμένο τακτικό πρόγραμμα τους, ώστε να διατηρηθεί ένα επίπεδο σταθερότητας και ασφάλειας και να αποφευχθεί το άγχος που φέρνουν οι πολλαπλές ταυτόχρονες αλλαγές.

Είναι καταστροφικό για το παιδί να βιώνει το μίσος μεταξύ των γονιών του. Θα πρέπει να αποφεύγεται η υποτίμηση του ενός από τον άλλο γονέα μπροστά στα παιδιά, καθώς επίσης και να του ζητούν να πάρει θέση  στις μεταξύ τους διενέξεις.

Χρειάζεται να δοθεί προτεραιότητα στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού και να διατηρηθεί ένα κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας μεταξύ των πρώην συζύγων.

Όταν η ζωή δε φέρνει πάντα το αίσιο τέλος των παραμυθιών, το διαζύγιο φαίνεται πως τερματίζει το δυσάρεστο κλίμα των έντονων ενδοοικογενειακών συγκρούσεων, που είναι περισσότερο τραυματικές από τη συναινετική απόφαση της διακοπής του γάμου. 

Ευτυχισμένα παιδιά προέρχονται από γονείς που είναι συναισθηματικά ήρεμοι και ώριμοι και έχουν την δυνατότητα να μοιράζονται ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους, ακόμη κι αν έχουν επιλέξει να ζουν χωριστά.

Και να θυμόμαστε ότι μπορεί σαν σύζυγοι να μην τα καταφέραμε, απ’ τη στιγμή που υπάρχουν παιδιά,  οφείλουμε να παραμείνουμε στοργικοί και συνεργάσιμοι, ως γονείς. 

Και να προσθέσουμε και κάτι άλλο: Και παιδιά να μην υπάρχουν, αν σκεφτούμε ότι μ΄έναν άνθρωπο μοιραστήκαμε, για κάποιο χρόνο συναισθήματα και σκέψεις, πιστεύω ότι  η αγάπη είναι το φάρμακο που απαλύνει κάθε δυσφορία και απογοήτευση και βεβαίως είναι αυτή που μας βοηθάει να εξελιχθούμε και να διατηρήσουμε τον πυρήνα μας, που δεν είναι άλλος, απ’ την ψυχή μας.

Πηγή:www.google/Διαζύγιο και παιδιά.